تفکیک منحنی چند متغیره- حداقل مربعات متناوب mcr – als))وطراحی آزمایش ترکیب مرکزی (ccd)برای پایش و بهینه سازی حذف همزمان مخلوط برخی رنگینه های آلی سرطانزا از پساب های صنعتی به وسیله ی واکنش فنتون

در این مطالعه، تاثیر سه فاکتور غلظت هیدروژن پراکسید، غلظت آهن و ph در حذف همزمان مخلوط سه رنگینه ی آلی، توسط واکنش فنتون بررسی شده است. این رنگینه ها عبارتند از: مالاشیت گریین، کریستال ویولت و متیلن بلو. این رنگینه ها طبق طبقه بندی ghs جزو مواد سرطانزا و جهش زا و خطرناک برای سلامتی بوده و در عین حال استفاده ی زیادی در صنعت دارند.رهاسازی پساب این رنگینه ها در محیط زیست، مشکلات فراوانی برای تمام جانداران ایجاد می کند. برای این منظور، از طراحی آزمایش ترکیب مرکزی استفاده شد. در مجموع 18 آزمایش در شرایط متفاوت طراحی شد. طیف اسپکتروفتومتری- سینتیکی هر نمونه در طول تخریب ثبت شد( به مدت 15 دقیقه و هر 30 ثانیه یک بار). سپس از تفکیک منحنی چند متغییره- حد اقل مربعات متناوب برای بدست آوردن پروفایل های طیفی و غلظتی هر جز، علی رغم هم پوشانی شدید طیفی استفاده شد. از محدودیت های نامنفی بودن و تک قله بودن در بعد غلظتی و محدودیت های نامنفی بودن و یکسان بودن در بعد طیفی استفاده شد. تغییرات ph در طول واکنش باعث تغییر طیف اجزا نمی گردد. مقدار تخریب هر رنگینه در دقیقه ی دهم از شروع ثبت طیف ها محاسبه شد و به عنوان پاسخ طراحی آزمایش برای ساخت مدل تخریب به کار رفت. برای این کار از پروفایل های غلظتی حاصل از mcr-als استفاده شد. به دلیل استفاده از داده های دو بعدی کینتیکی-اسپکتروفتومتری نیازی به استفاده از مجموع-های کالیبراسیون و اعتبارسنجی(ولیدیشن) نبوده و همچنیننیازی به دانستن غلظت واقعی اجزا نیست و تفاوت غلظت و یا جذب اجزا در زمان صفر و دقیقه ی دهم معیاری از میزان کاهش غلظت رنگینه ها در طول فرایند تخریب است.این یک مزیت مهم محسوب می شود. برای هر سه رنگینه رویه های پاسخ به طور جداگانه رسم شد و محدوده ی بهینه ی فاکتورهای دخیل در واکنش استخراج شدند.